អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងសាកលវិទ្យាល័យសូហ្វីយ៉ាប្រទេសជប៉ុន កំពុងធ្វើកំណាយស្រាវជ្រាវបុរាណ វិទ្យា រួមគ្នាលើទួលបុរាណមួយនាជ្រុងអាគ្នេយ៍នៃប្រាសាទបន្ទាយក្តី តាំងពីដើមខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ដើម្បីសិក្សាពីរចនាសម្ព័ន្ធទួលនិងទំនាក់ទំនង រវាងកំពែងប្រាសាទ ព្រមទាំងស្វែងយល់ពីការរស់នៅរបស់មនុស្ស សម័យមុន ក្នុងពេលកសាងប្រាសាទ រហូតមកដល់សម័យក្រោយអង្គរ។
លោក ញឹម សុធាវិន្ទ អ្នកស្រាវជ្រាវ និងជាសាស្រ្តាចារ្យ នៃសាកលវិទ្យាល័យសូហ្វីយ៉ា (Sofia) ប្រទេសជប៉ុន ឱ្យដឹងថា ការជ្រើសរើសយកទីតាំងនៅទិសអាគ្នេយ៍នៃប្រាសាទបន្ទាយក្តី សម្រាប់ការស្រាវជ្រាវនេះ ដោយសារតែប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាLida បានថតរូបទីនោះ ឃើញមានទួលជាច្រើន ដូចគ្នានឹងនៅប្រាសាទអង្គរវត្ត និងប្រាសាទតាព្រហ្មដែរ។
លោកថាតាមការសម្គាល់ទីទួលជាច្រើន គឺមានមនុស្សរស់នៅ កាលពីសម័យបុរាណ។ ដូច្នេះបានជាពេលនេះក្រុមការងាររើសយកទីទួលនៅជិតប្រាសាទបន្ទាយក្តី ធ្វើកំណាយដើម្បីសិក្សាពីការតាំងទីរស់នៅរបស់មនុស្សកាលពីសម័យមុន។ ចំណុចសំខាន់មួយទៀត ការធ្វើកំណាយបុរាណ វិទ្យាពេលនេះ ដើម្បីបណ្តុះបណ្តាលធនធាន មនុស្ស និងនិស្សិតបុរាណវិទ្យាផង។
បុរាណវិទូ នៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា លោក វិទូ ភារម្យ ថ្លែងថាក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ បានធ្វើកំណាយនេះ ចំនួន៣រណ្តៅ។ រណ្ដៅចំនួន២គឺជីកក្នុងជម្រៅ ២ម៉ែត្រគុណ២ម៉ែត្រ ឯរណ្ដៅមួយទៀតជីក ក្នុងជម្រៅ២ម៉ែត្រគុណ១.៥០ម៉ែត្រ។
តាមរយៈការធ្វើកំណាយនេះ បុរាណវិទូបានប្រទះឃើញស្លាកស្នាមអតីតកាលចំនួន៣ ដែលគេសន្និដ្ឋានថាទី១ ទីទួលនៅជ្រុងអាគ្នេយ៍នៃប្រាសាទបន្ទាយក្តី អាចមានពលករមករៀបចំស្នាក់នៅ ដើម្បីត្រៀមរៀបចំកសាងប្រាសាទលើទីទួលដែលមានស្រាប់។ ទី២ ពេលកំពុងសាងសង់ប្រាសាទ គឺមនុស្សអាចបន្តរៀបចំទួលនេះ ហើយចាក់ដីបន្ថែម ដោយយកកម្ទេច និងបំណែកថ្មភក់រៀបចំធ្វើជាគ្រឹះនៅជាប់ជើងទួល និងទី៣ក្រោយពេលសាងសង់ប្រាសាទរួចរាល់ អាចមានមនុស្សមករស់នៅបន្តដើម្បីថែរក្សាប្រាសាទ មានដូចជាព្រាហ្មណ៍ និងខ្ញុំបម្រើប្រាសាទជាដើម។
អ្នកស្រាវជ្រាវ ក៏បានរកឃើញទៀតថានៅស្រទាប់ទី៣នៃរណ្ដៅកំណាយ គេក៏ប្រទះឃើញបំណែកកុលាលភាជន៍ខ្មែរ និងចិនដែលផលិតនៅចុងសតវត្សរ៍ទី១២ និងដើមទី១៣ជាច្រើនទៀត។
អ្នកស្រាវជ្រាវសន្និដ្ឋានជាជំហានដំបូង ជុំវិញទិន្នន័យនៃការធ្វើកំណាយនេះថាកាលពីសម័យបុរាណ ក្រៅពីការកសាងប្រាសាទ ក៏មានមនុស្សរស់នៅក្បែរកំពែងប្រាសាទដែរ។
នេះគឺជាភស្តុតាងថ្មីមួយបន្ថែមទៀត ក្រៅពីឯកសារដែលបានចារឹកទុក ឬក៏ចម្លាក់ ដែលមាននៅតាមប្រាសាទបុរាណនានា៕